á
â
ă
ä
ç
č
ď
đ
é
ë
ě
í
î
ľ
ĺ
ň
ô
ő
ö
ŕ
ř
ş
š
ţ
ť
ů
ú
ű
ü
ý
ž
®
€
ß
Á
Â
Ă
Ä
Ç
Č
Ď
Đ
É
Ë
Ě
Í
Î
Ľ
Ĺ
Ň
Ô
Ő
Ö
Ŕ
Ř
Ş
Š
Ţ
Ť
Ů
Ú
Ű
Ü
Ý
Ž
©
§
µ
W rozdziale pierwszym autor odwołując się do reprezentatywnej literatury psychologicznej ustala szczegółową charakterystykę okresów życia człowieka. (...) Stanowią one odniesienie do dalszych rozważań teoretycznych i empirycznych. Przedstawione w tej pracy etapy życia człowieka prezentowane są w sposób interdyscyplinarny, nie tylko w ujęciu psychologicznym. Dorastanie i dorosłość są ujęte w kontekście poradnictwa zawodowego, a okres starości przedstawiony został z perspektywy andragogiki i gerontologii. Dla ogólnego rozwoju człowieka szczególne znaczenie ma psychologia rozwojowa, ale również fizjologia i medycyna. Podstawowe przejawy i właściwości ludzkiego działania, szczególnie zawodowego, oparte zostały również o założenia prakseologii, pedagogiki i socjologii.
Tematem tej pracy jest działalność zawodowa ukazana jako jeden z ważniejszych przejawów ludzkiej egzystencji. Autor podkreśla jej trwałą i uniwersalną wartość wynikającą z faktu, iż praca wpływa na pozycję społeczną jednostki oraz jest istotną formą szeroko rozumianej aktywności. Dostarcza materialnych korzyści, pozwala na realizację koncepcji życiowych i aspiracji człowieka, zaspakaja jego społeczne i emocjonalne potrzeby. Można stwierdzić, iż praca określa szanse w życiu każdego z nas. Ten temat został poruszony w rozdziale drugim, który koncentruje się wokół czterech zagadnień: pracy zawodowej, jej znaczenia dla realizacji materialnych potrzeb, wynikającej z pracy pozycji społecznej oraz osiągnięć zawodowych. Zygmunt Wiatrowski dowodzi, iż nastawienie zawodowe, podejmowane decyzje zawodowe, adaptacja zawodowa, czy osiągana stabilizacja w pracy, w istotny sposób określają jakość naszego życia. Również w negatywny sposób, będąc źródłem konfliktów, frustracji i problemów egzystencjalnych człowieka.
Kolejne rozdziały zostały sformułowane w oparciu o przeprowadzone przez autora badania z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety, analizy indywidualnych przypadków oraz analizy dokumentów. Przebadano łącznie trzy tysiące osób. Na ich podstawie określono ogólną charakterystykę dorastających, dorosłych i osób w podeszłym wieku. W rozdziale trzecim autor poruszył problem aspiracji młodzieży oraz kwestie ich dążenia do kariery zawodowej. W takim ujęciu bardzo istotne jest przygotowanie zawodowe młodych ludzi oraz nabycie przez nich odpowiednich kompetencji i kwalifikacji zawodowych. W okresie ich intelektualnego, społecznego i zawodowego dorastania duże znaczenie ma szkoła, rodzina oraz wskazane przez nich samych wartości uniwersalne, między innymi miłość, przyjaźń, odpowiedzialność. Badanie, którym objęto grupę osób dojrzałych, wskazało znaczący wpływ podejmowanej przez nich pracy na kształt i przebieg ich przyszłego życia. Opisując sytuacje seniorów skoncentrowano się na postrzeganiu przez nich ich kariery zawodowej. To tylko niektóre z licznych kwestii poruszanych w tej publikacji.
Publikacja Dorastanie, dorosłość i starość człowieka w kontekście działalności i kariery zawodowej jest niejako kontynuacją i dopełnieniem treści zawartych w poprzednich pracach Wiatrowskiego: Powodzenia i niepowodzenia zawodowe oraz Praca w zbiorach wartości pracujących, bezrobotnych i młodzieży szkolnej. Autor odwołuje się również do podręcznika Podstawy pedagogiki specjalnej. Publikacja może być interesująca dla różnych odbiorców, głównie teoretyków różnych dziedzin wiedzy, a także praktyków oraz studentów kierunków społecznych.
Małgorzata Ostrykiewicz Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu