á
â
ă
ä
ç
č
ď
đ
é
ë
ě
í
î
ľ
ĺ
ň
ô
ő
ö
ŕ
ř
ş
š
ţ
ť
ů
ú
ű
ü
ý
ž
®
€
ß
Á
Â
Ă
Ä
Ç
Č
Ď
Đ
É
Ë
Ě
Í
Î
Ľ
Ĺ
Ň
Ô
Ő
Ö
Ŕ
Ř
Ş
Š
Ţ
Ť
Ů
Ú
Ű
Ü
Ý
Ž
©
§
µ
W książce znajdują się cztery wierszowane opowieści, tytułowa „Cudowna broda szacha” oraz „Dziwny tygrys”, „O chciwym Achmedzie” i „Przygody ananasa”. W orientalnej, tajemniczej scenerii, przypominającej klimatem „Opowieści z 1001 nocy” toczą się opowieści o ponadczasowych, uniwersalnych problemach: o potrzebie akceptacji, o złych skutkach chciwości, czy nadmiernym przywiązywaniu do czegoś mało ważnego, ucząc przy okazji otwartości na inne kultury, obyczaje i zachowania.
Poetka Anna Świrszczyńska (urodzona w Warszawie 7 II 1909 r., zmarła w Krakowie 30 IX 1984 r.) zadebiutowała jeszcze przed II wojną światową, w roku 1930, wierszem „Śnieg” opublikowanym w czasopiśmie „Płomyk”. Sześć lat później ukazał się jej pierwszy tom poezji. Tworzyła nie tyko wiersze, ale też utwory teatralne, słuchowiska radiowe, bajki, opracowania legend oraz inne utwory dla dzieci i młodzieży. „Cudowną brodę szacha” napisała pięknym dynamicznym językiem, szczodrze używając środków poetyckich, które pobudzają wyobraźnię i pozwalają z łatwością przenieść się w świat orientu, pełen intensywnych barw, zapachów, gwaru i ruchu.
Tekst, warstwa typograficzna oraz oszczędne w formie, wykonane charakterystyczną grubą kreską ilustracje tworzą spójną całość. Jan Lenica (urodzony 4 I 1928 r. w Poznaniu, zmarł 5 X 2001 r. w Berlinie), autor ilustracji, był twórcą niezwykle wszechstronnym. To znany artysta plastyk, reżyser filmów animowanych, autor scenografii i kostiumów teatralnych, jeden z twórców polskiej szkoły plakatu.
Na kartach książki pojawia się czcionka różnej wielkości i koloru, która nie tyko pomaga w zrozumieniu tekstu, ale też zachęca początkujących czytelników po podejmowania samodzielnych prób przeczytania choćby fragmentu wiersza.
Książka ukazała się po raz pierwszy w Warszawie, w Wydawnictwie Czytelnik w roku 1959, a dzięki Wydawnictwu Muza, Muzeum Książki Dziecięcej oraz dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego trafia do rąk współczesnego czytelnika. Rekomendacji dla reedycji tej książki udzieliła prof. zw. dr hab. Joanna Papuzińska-Beksiak pisząc w niej m.in. „… Inicjatywę przywracania dzisiejszym pokoleniom dzieci i rodziców skarbów polskiej szkoły ilustracji uważam za bardzo cenną i przyczyniającą się do krzewienia kultury czytelniczej, otwierającą możliwość obcowania z książką jako pięknym przedmiotem, niepowtarzalnym i z niczym nieporównywalnym nośnikiem wartości estetycznych…”.
Trzymając w ręku reprint tej pięknej książki trudno przecenić kunszt i artystyczne bogactwo książki dla dzieci okresu PRL-u. Na szczęście na bibliotecznych półkach można znaleźć jeszcze pierwsze wydanie tej edytorskiej i literackiej „PeReLki” oraz wiele innych, które nie miały szczęścia być powtórnie wydane. Zachęcam do poszukiwań.
Izabela Ronkiewicz-Brągiel Biblioteka Kraków